Hayotingizdagi orzu qilingan ta'til sevimli uy hayvoningizdan ajralish degani bo'lmasin! Agar siz uy hayvoningiz bilan qanday sayohat qilish haqida o'ylayotgan bo'lsangiz, bizda yaxshi xabar bor: aviakompaniyalar odatda ikkita asosiy tashish usulini ko'zda tutadi – oldingizdagi o'rindiq ostiga qo'yiladigan tashuvchi (perenoska) ichida yoki maxsus bagaj bo'limida qafasda.
Uy hayvonini tashish uchun zarur bo'lgan hujjatlar:
- Xalqaro veterinariya pasporti. Buni veterinariya shifokori rasmiylashtiradi. Unda uy hayvonining barcha ma'lumotlari, jumladan, ismi, zoti, chip ma'lumotlari (agar talab qilinsa) va eng muhimi, vaktsinalar haqidagi ma'lumotlar mavjud.
- To'liq vaktsinatsiyadan o'tganlikni tasdiqlash. Barcha emlashlar veterinariya pasportiga kiritilgan bo'lishi kerak. Bunga qush va mushuklar uchun quturish va kompleks emlashlari kiradi. Veterinariya shifokori emlashni tasdiqlashi uchun emlash nomini yozilgan stiker yopishtirishi, sanani ko'rsatishi va o'z imzosini qo'yishi kerak.
- Muhim: Xalqaro reyslar uchun emlash parvoz sanasidan kamida 30 kun o'tgach va eng ko'pi bilan 11 oy qolganda qilinishi kerak. Odatda emlashlar bir yil davomida amal qiladi.
- Chip sertifikati. Chip ko'plab mamlakatlarga kirish uchun majburiy talabdir va quturishga qarshi emlashdan oldin (yoki bir kunda) o'tkazilishi kerak. Chip uy hayvonining elkasiga (xolka) kiritiladi va yo'qolgan taqdirda uni aniqlashga yordam beradi. Chip ma'lumotlari ham veterinariya pasportiga yoziladi.
- Veterinariya guvathnomasi (№1 yoki №5a shaklida). Bu davlat veterinariya xizmati tomonidan beriladigan uy hayvonining sog'lig'i haqidagi ma'lumotnoma. Ichki reyslar uchun odatda №1 shakli, xalqalar reyslar uchun esa hayvon tekshiruvidan o'tganidan so'ng beriladigan №5a shakli talab qilinadi.
- Quturish virusiga qarshi antitelar titri haqida ma'lumotnoma. Ushbu test ko'plab mamlakatlarga kirish uchun majburiy hisoblanadi. Uni quturishga qarshi oxirgi emlashdan kamida 30 kun o'tgach va ushbu emlashning amal qilish muddati tugashidan 60 kun oldin o'tkazish kerak. Agar test muvaffaqiyatli bo'lsa, veterinariya klinikasida sertifikat beriladi, u har yili o'z vaqtida qayta emlash sharti bilan amal qiladi.
- Naslga mansub emasligi haqida ma'lumotnoma. Agar sizda ma'lum nasl-nasabi bo'lgan, toza zotli hayvon bo'lsa va uni mamlakatdan olib chiqayotgan bo'lsangiz, bojxona uchun bu ma'lumotnoma kerak bo'lishi mumkin. Agar sizning uy hayvoningiz metis yoki aralash zotli bo'lsa, bu ma'lumotnoma shart emas.
Aviyabilet sotib olish
Aviyabilet sotib olishdan oldin, o'zingiz tanlagan aviakompaniyaning samolyot salonida uy hayvonlarini tashish qoidalarini o'rganing va tashuvchining (perenoska) o'lchamlari hamda vazn cheklovlarini hisobga oling. Agar uy hayvonining o'lchamlari kerakligidan katta bo'lib qolsa, uni bagaj bo'limiga topshirish yoqimsiz bo'lishi mumkin.
Misol uchun, «Uzbekistan airways» va «Aeroflot» aviakompaniyalari hayvonni qo'shimcha yo'lovchi o'rindig'ida maxsus konteynerda tashishga ruxsat beradi, agar hayvonning o'zi hamda qafas/tashuvchisi bilan birgalikdagi vazni 15 kg dan oshmasa. «S7» aviakompaniyasining reyslarida ushbu xizmat biznes-klassda mavjud emas. Ekonom-klassda esa qo'shimcha o'rindiqda mushuklar, itlar va qushlarni tashishga ruxsat beriladi, agar qafas/konteyner va hayvonlarning umumiy vazni 23 kg dan oshmasa.
Unutmangki, har bir aviakompaniyaning tashiladigan hayvonlar soniga o'z kvotalari mavjud, shuning uchun oldindan o'zingizning uy hayvoningiz uchun alohida joy borligiga ishonch hosil qilishingiz kerak.
Uy hayvonini tashishni onlayn tarzda, tegishli xizmatni tanlagan holda rasmiylashtirishingiz mumkin. Agar saytda bunday imkoniyat bo'lmasa, avval to'lovsiz chipta bron qilib, keyin aviakompaniyaga bog'lanib, uy hayvonini tashish uchun ruxsat so'rashingiz tavsiya etiladi. Tasdiqnoma olingach, chiptani to'lashingiz mumkin.
Uy hayvonini tayyorlash
Agar bu sizning uy hayvoningizning birinchi safar bo'lsa, uni oldindan tashuvchiga (perenoska) o'rgating. Parvozdan oldin uy hayvoniga mutaxassis (veterinariya) bilan maslahatlashmasdan tinchlantiruvchi vositalar berish tavsiya etilmaydi, chunki bu uning sog'lig'iga xavfli bo'lishi mumkin. Shuningdek, parvozdan oldin va yo'lda hayvonni ko'p ovqatlantirish tavsiya etilmaydi, chunki bosim o'zgarishi tufayli uning ko'ngli aylanib qolishi mumkin. Ammo parvoz uchun mo'ljallangan maxsus ichimlikdan suvni yo'lga albatta oling. Hayvoningizga o'zingizning aloqa ma'lumotlaringiz yozilgan taqdirni taqishni unutmang.
Tashuvchini (perenoskani) tayyorlash
Agar siz uy hayvoningiz uchun yon o'rindiq yoki oldingi o'rindiq ostiga qo'yiladigan tashuvchi uchun chipta sotib olgan bo'lsangiz, bunga alohida tayyorgarlik talab etilmaydi; asosiy narsa, tashuvchi o'lchamlarga mos kelishi kerak. Agar uzoq parvoz bo'lsa yoki uy hayvoningiz stressdan siydik chiqarishga moyil bo'lsa, biz tashuvchining tagiga yupqa salfetka (pelenka) solishni va zaxira olib qo'yishni tavsiya etamiz.
Agar uy hayvoningizni bagaj bo'limiga topshirsangiz, albatta, hayvon parvarishi bo'yicha ko'rsatma tayyorlang, toki aeroport xodimlari uni sug'orishlari yoki hatto sayr qildirishlari mumkin bo'lsin, agar siz tranzit parvoz qilayotgan bo'lsangiz.
Aeroportda
Parvozga ro'yxatdan o'tishdan oldin, tranzit hududida joylashgan veterinariya nazoratidan o'tishingiz kerak. Bu navbat bo'yicha amalga oshiriladi, shuning uchun uni o'tish uchun qo'shimcha vaqt ajrating. Siz hayvon uchun hujjatlarni taqdim etishingiz kerak bo'ladi, evaziga siz maxsus sertifikat olasiz. Veterinariya nazoratidan so'ng, hamma narsa odatdagidek: stoykadagi ro'yxatdan o'tish va parvozdan oldingi tekshiruvdan o'tish. E'tibor bering, tekshiruvda tashuvchini skanerlash uchun lentaga qo'yish kerak, hayvonni esa qo'lga olib, yoqa yoki shleykasiz ramkadan o'tishingiz kerak.
Tekshiruvdan so'ng, siz uy hayvoningizni tashuvchidan chiqarib, aeroport bo'ylab bog'ich (povodok)da sayr qilishingiz mumkin. Hayvonni doim qafasda ushlab turish shart emas.
Agar uy hayvoningiz bagaj bo'limida uchsa, uning qafasi ro'yxatdan o'tish paytida samolyotga yuklash uchun olib qo'yiladi. Shuning uchun, agar vaqt zaxirangiz bo'lsa, veterinariya nazoratidan o'tgandan so'ng shoshilmang.
Pasport nazorati paytida hayvon tashuvchida bo'lishi kerak, hujjatlarni ko'rsatish shart emas.
Parvoz narxi
Aksariyat aviakompaniyalarda faqat ko'zi ojizlar uchun yo'lboshlovchi itlar bepul tashiladi. Ba'zi aviakompaniyalarda hayvonlarni salonda tashish faqat ekonom-klassda mumkin.
Hayvon konteyneri egallagan qo'shimcha joy uchun, kattalar yo'lovchisi uchun to'lanadigan tarifga o'xshash tarif bo'yicha to'lanadi, ya'ni agar siz uy hayvoningiz bilan qo'shimcha o'rindiqda uchmoqchi bo'lsangiz, ikkita chipta sotib olishingiz kerak bo'ladi.
Agar itingiz braxitsefal zotlarga (buldoglar, mopslar, pekinlar, shitsular, bokserlar, grifonlar, boston teriyerlari, bordeaux doglari, yapon chinlari) mansub bo'lsa, sizga bagaj bo'limida ham, salonda ham tashishdan bosh tortishlari mumkin. Bu masalani aviakompaniyada oldindan aniqlashtiring!
