Aviabiletlar, masalan, Toshkentdan Moskvaga yanada arzonroq bo‘lishi mumkinmi? Bo‘lishi mumkin, agar lo‘kosterda uchsangiz, u yerda 150 dollardan boshlangan takliflarni topish mumkin.
Lo‘kosterlar — qisqa masofalarga arzon aviabiletlar taklif qiluvchi aviakompaniyalar. “Lo‘koster” so‘zi inglizcha “low cost” — “past narx” deganidan kelib chiqqan. Bilet narxini tushirish uchun ular hamma narsada tejashadi: ovqat, xodimlar va aeroportlarda. Foyda olish uchun ko‘plab xizmatlar pullik bo‘ladi: o‘rindiq chiptasini bosib chiqarishdan tortib, ortiqcha bagaj uchun to‘lovgacha.
Lo‘kosterlarning xususiyatlari
Lo‘koster samolyotlarida qimmat xizmat turlari bo‘lmaydi, ovqat narxga kirmaydi.
Qancha ko‘p yo‘lovchi bo‘lsa, bilet shuncha arzon bo‘ladi, shuning uchun o‘rindiqlar zich joylashtirilgan va biznes-klass yo‘q.
Aviakompaniyalar bilet narxiga aeroport yig‘imini qo‘shadi. Lo‘kosterlar tejalish uchun kamroq qulay aeroportlarni tanlaydi.
Lo‘kosterlar reyslari odatda to‘rt soatdan oshmaydi. Uzoq yo‘nalishlar yo‘q.
Lo‘kosterlar qo‘l yuki hajmini qat’iy cheklaydi, ortiqcha bo‘lsa qo‘shimcha to‘lov talab qilinadi. Sport anjomlari ham qo‘shimcha xarajat bo‘lishi mumkin. Kamroq bagaj tezroq chiqish va yonilg‘i tejashga yordam beradi.
Lo‘kosterlar kamroq xodim yollaydi va ularga kamroq maosh to‘laydi. Xarajatlarni kamaytirish uchun ro‘yxatga olish stendlari sonini kamaytirib, aeroportda ro‘yxatga olish uchun pul olishlari mumkin, yo‘lovchilarni onlayn ro‘yxatga olishga undash uchun. Styuardessalar ko‘pincha bir nechta vazifani bajaradi, masalan, chipta tekshirish.
Nima bor-yo‘g‘i?
Lo‘kosterlar ham oddiy aviakompaniyalar kabi foyda olish uchun ishlaydi, hamma uchun sayohatlarni arzon qilish uchun emas. Ko‘plab xizmatlarni pullik qiladi va qoidalarni buzganlarga qo‘shimcha to‘lovlar soladi. Biletni ortiqcha to‘lamaslik uchun har bir aviakompaniyaning qoidalarini diqqat bilan o‘qish muhim. Qo‘shimcha xarajatlarga quyidagilar kirishi mumkin:
- belgilangan hajmdan oshgan qo‘l yuki uchun,
- bagaj uchun,
- o‘rindiq tanlash uchun,
- aeroportda ro‘yxatga olish yoki chipta bosib chiqarish uchun,
- samolyotda ovqat va boshqa xizmatlar uchun,
- chipta xatolarini tuzatish uchun.
O‘zbekistondagi lo‘kosterlar
O‘zbekistonda 2021 yil avgustidan “Uzbekistan Airways”ning sho‘ba korxonasi — “Uzbekistan Airways Express” faoliyat yuritmoqda. U Airbus A320 samolyotlarida 174 yo‘lovchi uchun reyslar amalga oshiradi, biznes-klass yo‘q, bagaj uchun 23 kg va qo‘l yuki uchun 8 kg ruxsat berilgan, ikki soatdan ortiq parvozlarda esa ovqat (sendvich va suv) beriladi.
